Commissie zaal 1

De gemeenteraad van Heiloo heeft tussen juli 2024 en februari 2025 een bestuurskrachtonderzoek laten uitvoeren.
Dit onderzoek is gedaan om te toetsen of de gemeente nu en in de toekomst voldoende bestuurskrachtig is om maatschappelijke opgaven het hoofd te kunnen bieden.
Het onderzoek is uitgevoerd door Partners+ Pröpper. Een begeleidingscommissie met een afvaardiging vanuit de gemeenteraad heeft het onderzoek deze maanden begeleid.
Op 6 maart 2025 is het eindrapport " Gemeente Heiloo Bestuurskrachtontwikkeling" opgeleverd.
Tijdens de raadsinformatieavond van 25 maart jl. heeft de beeldvorming plaatsgevonden doordat raadsleden vragen hebben kunnen stellen over het rapport en het onderzoeksproces.
Ter voorbereiding op de besluitvorming van de gemeenteraad over de uitkomsten van het rapport vindt nu de commissiebespreking plaats.
In de raadsvergadering van 14 april zijn twee moties besproken. Een motie over het opheffen van de begeleidingscommissie is verworpen. Een andere motie over het vervolg is aangehouden met het oog op de commissiebespreking vanavond. Op deze laatste motie heeft het college een advies met vragen geschreven. (zie bijlagen hieronder)

De commissie is gevraagd:
- Argumenten over het eindrapport onderling uit te wisselen en te wegen.
- Aan te geven welk vervolg dit rapport moet krijgen; o.a. welke zaken zou de raad moeten vaststellen en welke zaken zouden verder worden uitgezocht en uitgewerkt.

Commissie-advies 15 april 2025:
Op basis van de standpunten van de aanwezige zes fractievertegenwoordigers van Heiloo-2000, PvdA, VVD, D66, CDA en HL worden bouwstenen geleverd voor een raadsvoorstel voor de raad van 27 mei a.s. De fractie van GBH was niet aanwezig.
Voorbereiding van het raadsvoorstel vindt hierna plaats door een commissie Toekomst van Heiloo, waarin de fracties uit de raad zijn vertegenwoordigd en die in openbaarheid vergadert. Deze commissie wordt net als in de onderzoeksfase geleid door een onafhankelijke, externe voorzitter de heer Paul Verbruggen en wordt ondersteund door de griffie.

Het raadsvoorstel bevat in ieder geval de volgende onderdelen:
1. Een opdracht aan het college om het vervolg op het rapport verder uit te werken met:
a. een voorstel voor een ontwikkeltraject op korte termijn voor verbetering van de kwaliteit van werken van raad, college en organisatie en de bestuurscultuur (de manier waarop bestuurders met elkaar en met anderen omgaan) centraal staan.
b. een verkenning van mogelijke partners en scenario's, die passen bij het profiel en de waarden van Heiloo zoals die zijn gedefinieerd in het rapport.
c. een verkenning die in eerste instantie gericht is op alle BUCH partners zonder op voorhand een partner uit te sluiten ( en waarbij alternatieven naast elkaar kunnen worden gelegd voor verdere discussie).  
d.  een financiële onderbouwing van die scenario's .
e. een voorstel voor een participatietraject met planning, te starten voor de zomer.
f. een voorstel voor het betrekken van deskundigen indien nodig.
2. Het vervolgproces te laten begeleiden door de commissie Toekomst van Heiloo met een afvaardiging vanuit de fracties van de raad, die in openbaarheid vergadert onder leiding van de externe voorzitter de heer Verbruggen en die wordt ondersteund door de griffie.

Standpunten in de commissie:
CDA: Bestuurskracht gaat niet alleen om structuur, maar ook om kwaliteit van werken. Belangrijk om partners te zoeken die de kwaliteit van werken onderschrijven. Borgen civil society. Proces is goed verlopen. Brief van college kwam te vroeg omdat oordeelsvorming van de raad nog niet had plaatsgevonden. Wil zsm ontwikkeltraject in gang te zetten door het college. Nog voor de zomer in gesprek met BUCH partners. Geen partner op voorhand uitsluiten. Volledige zelfstandigheid is geen reële optie (vanwege afhankelijkheid van regio en complexiteit). Voorkeur voor BUCH als 1 gemeente. Geen nieuw onderzoek. Participatie nog voor de zomer starten. Raad (met een commissie) moet de regie houden. Met externe voorzitter. Vervolgtraject in openbaarheid. 
D66: We moeten nu doorpakken voor het dorp. Op zoek gaan naar partners.  Zelfstandigheid geen optie (anders speelbal van de regio). BUCH construct handhaven vraagt heel veel extra. Fusie is enige optie. Geen partners op voorhand uitsluiten. Vervolg laten oppakken door college met een commissie vanuit de raad (met externe voorzitter). Participatie: Nu in samenspraak met de inwoners vervolg oppakken. Raadsvoorstel laten schrijven door de commissie met voorzet externe voorzitter en griffier. 
HL: Rapport is duidelijk. Op korte termijn informatie delen van en met inwoners. Zelfstandigheid geen optie (ivm regio en is duur). Bij voorkeur onderzoeken fusie van BUCH gemeenten.  Vervolg oppakken door college met een commissie van de raad. Externe voorzitter van belang. Openbaarheid ook. Partners moeten passen bij waarden/profielen van Heiloo (rapport). College evt. vragen al voor de zomer participatie op te starten. 
VVD: Kwaliteitsprofielen Heiloo zijn nu duidelijk. Er is veel verbetering nodig ( organisatie, B&W en de raad zelf). Tijdpad lag al vast. Op 4 juni staat al een BUCH avond voor een gesprek met andere raden. Na de zomer dan vervolgproces in gang zetten. Structuur komt later wel. Verbaast zich dat andere fracties al standpunt hebben over de structuur. In gesprekken met andere gemeenten kwaliteitsprofielen inbrengen. Zelfstandigheid en fusie nu onderzoeken (huidig BUCH construct niet). Doorkijk geven hoe financiën en organisatie eruit kunnen zien en of kwaliteitsprofielen kunnen worden aangetikt.  In raadsvoorstel participatie en planning meenemen, (evt met extern bureau). 
PvdA: Bestuurskracht schiet tekort. Gaat om de opgaven die Heiloo heeft en de wereld om ons heen. Interventie is nodig. Gaat om werkwijze van college en raad en het opdrachtgeverschap, maar ook structuur is daar onderdeel van. Moet in balans zijn. Op zoek naar partners die bij ons passen. Complexiteit vraagt zorgvuldige formulering opdracht aan het college door een commissie van de raad met onafhankelijke voorzitter en griffie. Participatie kan ook met de opdracht aan het college meelopen. Inschakelen van extern bureau is een optie. Voorkeur voor fusie BUCH gemeenten. Openbaarheid en transparantie van belang. Commissie kan in openbaarheid vergaderen. Voortgang vasthouden. We moeten het ons niet laten overkomen. 
Heiloo-2000: Brief college was qua timing en inhoud niet handig. Heeft inwoners verrast. Daarom wil fractie dat de commissie Toekomst van Heiloo nu in openbaarheid vergadert. Transparantie van belang. Participatie evt. dmv enquêtes, inloop etc. Alle scenario's op zakelijke manier onderbouwen. Kosten en feiten moeten helder worden. Nu nog geen voorkeur voor een scenario. Eerst een afwegingskader nodig. Meer onderzoek nodig. Niet doordrukken. Commissie maakt nu het raadsvoorstel met externe voorzitter en griffie. Gewenste volgorde: eerst het raadsbesluit en dan de gesprekken gaan voeren.