Commissie zaal 1

Inspreker heeft zich afgemeld

De gemeente Heiloo wil er zijn voor inwoners. De taken van de gemeente worden alleen steeds groter en ingewikkelder. De gemeenteraad wil daarom een bestuurskrachtonderzoek uit laten voeren om te bekijken hoe de gemeente de belangen van inwoners in de toekomst zo goed mogelijk kan behartigen: als onderdeel van de BUCH, door een bestuurlijke fusie of doorgaan als zelfstandige gemeente. Het bestuurskrachtonderzoek geeft inzicht in de manier waarop de bestuurlijke toekomst van ons dorp er uit kan zien, zodat Heiloo een leefbaar en financieel gezond dorp blijft, waar inwoners het beste worden bediend.
Er zijn veel belangrijke onderwerpen waar de gemeente een rol in heeft, ook krijgt de gemeente steeds meer taken opgelegd vanuit de landelijke overheid en zijn er grote financiële uitdagingen. Dit alles heeft geleid tot de vraag of Heiloo ook in de toekomst wel voldoende in staat blijft om de taken goed uit te voeren. De gemeente werkt al samen met andere gemeenten en organisaties. Uit het onderzoek moet ook blijken of deze samenwerking toekomstbestendig is.

Aan de raad wordt voorgesteld te besluiten : 
1. De opdrachtformulering voor het bestuurskrachtonderzoek, zoals beschreven in paragraaf 3 van het raadsvoorstel vast te stellen.
2. Het procesvoorstel voor het bestuurskrachtonderzoek, zoals beschreven in paragraaf 4 van het raadsvoorstel vast te stellen.
3. De begeleidingscommissie voor het bestuurskrachtonderzoek, bestaande uit zeven vaste fractievertegenwoordigers of hun plaatsvervangers, te mandateren om het onderzoeksbureau te selecteren.

Commissie-advies d.d. 21 mei aan de raad :
De commissie adviseert de raad om dit voorstel op 27 mei. a.s. te agenderen voor de raadsvergadering.
De commissie staat in meerderheid positief tegenover het voorstel. De meerderheid van de fracties benadrukt de constructieve sfeer waarin dit voorstel tot stand is gekomen. Er is heel goed naar elkaar geluisterd en samengewerkt om tot een gedragen voorstel te komen.
Voor het amendement van het CDA in de huidige vorm is nog geen meerderheid te vinden.
Dit commissiestandpunt is gebaseerd op de bijdragen van de fracties van H2000, PvdA, VVD, D66, CDA en HL.
De fractie van GBH was afwezig.

Meer specifiek nemen de fractievertegenwoordigers de volgende standpunten in:
- Het CDA vindt dat de kern zit in de twee hoofdvragen. Het ligt voor de fractie niet vast dat de bestuurskracht niet op orde is. Zijn de ambities mogelijk niet realistisch ? Fractie staat niet te trappelen om een bestuurlijke fusie. Het is daarnaast wel goed om alles alles op een rij te hebben en fractie gaat daarom mee met het onderzoek. Dienen wel een amendement is m.b.t. besluitpunt 3. Het geamendeerd besluit zou dan inhouden dat de raad later nog een apart besluit moet nemen over het budget.
- H2000 heeft problemen met het onderzoek. Het zou symptoombestrijding kunnen zijn en doet de BUCH organisatie geen goed. Er zijn al onderzoeken geweest. Maar het is ook duidelijk dat er wat moet gebeuren. Het gaat de fractie om het borgen van de lokale kracht. Toch doet de fractie wel mee aan het onderzoek uit respect voor de democratie en het aangenomen raadsbesluit/motie. Het is daarbij aan de raad en niet aan het onderzoeksbureau om op basis van de analyse tot een richting of besluit te komen. De vergelijkbaarheid van de scenario's maakt uitdrukkelijk deel uit van de vraag aan de bureaus. Het amendement wordt op basis van de bespreking in de commissie teruggenomen naar de fractie.
- De PvdA is voorstander van een onderzoek. In de BUCH wordt hard gewerkt, maar toch wordt er te weinig gerealiseerd. Er is een democratisch tekort. Dit onderzoek is nodig om tot objectivering te komen. Het gaat nadrukkelijk om de aansturing en het sturingsmodel. De onderzoeken over de interne huishouding zijn al gedaan en moeten worden meegenomen. Over de vorm en het moment van participatie wordt een voorstel van de bureaus verwacht. T.a.v. het amendement zegt de fractie niet in de vertraging te willen raken en suggereert dat het mandaat wordt aangehouden zoals ook voor het college geldt voor de aankoop van diensten (max. 100.00 Euro). Als de offertes die grens overschrijden dan is het belangrijk i.v.m. voortgang voor de zomer een raadsbesluit nemen.
- HL is voor het voorstel en het onderzoek. In langdurige, maar constructieve sessies is dit voorstel tot stand gekomen. De interne huishouding en de hierover verrichte onderzoeken worden meegenomen. Is in afwachting van de pitches van een aantal bureaus. Sluit zich aan bij de suggestie om het amendement aan te passen in de richting van het mandaat dat het college heeft.
- D66 is heel positief over het voorstel en het gelopen proces. Het is ook voor de BUCH organisatie belangrijk om duidelijkheid te krijgen. Ten aanzien van het amendement stelt hij voor om eerst de offertes af te wachten. Kwaliteit van de het onderzoek en een aanpak die aansluit bij de wensen van Heiloo zijn ook belangrijk. De suggestie om de grens van het mandaat van het college aan te houden spreekt D66 aan. Merkt op dat de afstemming over het amendement ook in de begeleidingscommissie had kunnen plaatsvinden.
- VVD is ook voor het voorstel. De VVD stelt vast dat het coalitieprogramma niet wordt uitgevoerd en dat het werken voor 4 raden heel lastig blijkt. Er is een democratisch tekort. Blij dat de raad zelf dit voorstel heeft opgesteld. Er is behoefte aan duidelijkheid. Fractie vindt t.a.v. het amendement dat het raar is als je jezelf als raad niet vertrouwt. De raad heeft het hele proces en de keuze van bureaus immers ook gemandateerd aan de begeleidingscommissie. Is het eens met de suggestie om het mandaat van het college aan te houden als grens. Gecombineerd met de geformuleerde criteria kan er dan ook pragmatisch en met vaart worden doorgewerkt.

De gemeente Heiloo verkeert in financieel zwaar weer. De financiële situatie ziet er voor de komende jaren niet goed uit. Sterker nog, het vraagt om lastige keuzes. Tijdens de Raadsinformatieavond van 15 april 2024 heeft het college laten zien welke ombuigingen en extra inkomsten er mogelijk zijn om voor 2025 een sluitende begroting te kunnen presenteren.
De commissie gaat in deze vergadering hier verder over in gesprek met elkaar en met het college.
Er wordt gestart met het debat (tweede termijn), de vragenronde (eerste termijn) heeft namelijk al plaatsgevonden in de commissie op 13 mei 2024.
Vanwege tijdsgebrek op 13 mei wordt de bespreking nu voortgezet. Zie voor de samenvatting van de standpunten van de fracties  in de eerste termijn bij die vergadering.

Commissie-advies d.d. 21 mei aan het college (tweede termijn):
Aanwezig waren 6 fracties; H2000, PvdA, VVD, D66, CDA en HL. De fractie van GBH was afwezig.
De fracties geven aan dat ze in de eerste termijn op 13 mei al suggesties hebben gedaan aan het college. Ze geven nog wat aanvullende punten mee in deze tweede termijn (zie hieronder).
Ze wachten nu de reactie van het college af.
Deze reactie zal terugkomen in de Kadernota ( RIA juni- raad 8 juli).

Aanvullende aandachtspunten in de tweede termijn per fractie:
- D66 nodigt het college uit te reageren op de gedane suggesties voor ombuigingen in de eerste termijn.
- De VVD geeft aan in de eerste termijn suggesties te hebben gedaan. Benadrukt dat er nog niet eens over 2027 is gesproken.
Stelt nogmaals de vraag hoe het komt dat het weer niet goed is gegaan met het subsidiebeleid. Op verzoek van de PH zal de VVD deze vraag nog schriftelijk stellen. 
- Het CDA vindt het antwoord van het college tot nu toe nog onduidelijk, maar stelt ook dat de raad ook geen kaders heeft gegeven. Kondigt daartoe twee moties aan. Over "pas op de plaats met investeringen" en de kaderstelling bestuursopdracht maatschappelijk vastgoed. 
- H2000 geeft aan dat de door het college geopperde OZB verhoging acceptabel is. Het is nu alle hens aan dek. Het vraagt veel van het college en ook van de raad.
- PvdA geeft aan in eerste termijn al de voor de fractie relevante punten te hebben aangeven. Noemt nog eens het gewenste dekkingsvoorstel voor het lopende jaar. En de gewenste duidelijkheid vanuit de BUCH voor de kosten in 2025. Is het met het CDA eens om niet te vroeg allerlei acties op te gaan zetten, terwijl context onzeker is.  
- HL gaat graag de kerntakendiscussie aan in het najaar 2024. Benadrukt toezegging van PH dat er geen onomkeerbare zaken worden ingezet zolang de financiële positie onduidelijk is.